1e indruk v Miljoenennota

De NVM heeft met belangstelling kennisgenomen van de Miljoenennota en Rijksbegrotingen. Een allereerste, snelle inventarisatie levert voor de vastgoedsector in het algemeen en de NVM in het bijzonder het volgende beeld op:

Overdrachtsbelasting verlaagd tot (in ieder geval) 1 juli 2012

Al vlak voor de zomer is de verlaging van de overdrachtsbelasting bekend gemaakt, als onderdeel van de door minister Donner (Binnenlandse Zaken) en de staatssecretaris Weekers (Financien) gepresenteerde Woonvisie. De NVM heeft deze daadkrachtige kabinetsmaatregel met vreugde genomen zien worden, na maandenlange lobby richting kabinet; top- en beleidsambtenaren van Binnenlandse Zaken, Financien, Economische Zaken en Algemene Zaken; Tweede Kamerfracties; en maatschappelijke organisaties.

Geduldige, strategische belangenbehartiging en het in luwte voeren van intensieve gesprekken met stakeholders, werpen vruchten af, versterkt door constructieve samenwerking met organisaties als Vereniging Eigen Huis. Directe gesprekken met minister Donner, al tijdens zijn eerste inhoudelijke verkenningen voor de Woonvisie, vormden een belangrijke basis voor dit traject.

In de Prinsjesdagstukken wordt de verlaging van de overdrachtsbelasting nader geformaliseerd en onderbouwd met financiële dekking. Eerste berichten in de media, naar aanleiding van het uitlekken van de Miljoenennota, spraken van het structureel maken van de verlaagde overdrachtsbelasting. Nadere bestudering van de stukken door de NVM (Miljoenennota zelf, maar ook het Belastingplan 2012 en de begrotingen/beleidsagenda’s van de ministeries van Financien en van Binnenlandse Zaken) wijzen echter uit dat daarin geen uitsluitsel wordt gegeven over het al dan niet in stand houden van de verlaagde overdrachtsbelasting ná 1 juli 2012. Van een aantal dekkingsmaatregelen wordt zelfs al aangekondigd dat deze vanaf 2013 voor andere verlagingen van ‘kleinere belastingen voor met name het bedrijfsleven’ zullen worden ingezet. Toch zijn er, zoals hierna blijkt, ook aanknopingspunten om langer dan wel structureel vast te houden aan het verlaagde tarief.

Macro Economische Verkenning (MEV)

De min of meer tegelijk met de Miljoenennota door Centraal Planbureau uitgebrachte MEV besteedt eveneens aandacht aan de van 6 naar 2% verlaagde overdrachtsbelasting. Volgens het rapport, dat uitgebreid ingaat op de woningmarkt, leidt deze tijdelijke verlaging naar verwachting tot 15% meer transacties.

Het CPB voegt daaraan toe dat dit effect relatief beperkt is: uit berekeningen blijkt dat een structurele verlaging tot wel 30% meer transacties leidt.

NVM: structurele verlaging overdrachtsboete

De NVM ziet zich hiermee gesterkt in haar inzet om de overdrachtsbelasting permanent te verlagen en zal daarvoor krachtig pleiten, naar mate het einde van de tijdelijke maatregel in zicht komt.

Voordeel van de huidige situatie is natuurlijk wel dat het (in ieder geval vooralsnog) tijdelijke karakter een extra impuls voor de dynamiek op de woningmarkt oplevert.

Nationale Hypotheek Garantie (NHG) vanaf 1 januari 2012
De bekostigingsgrens van NHG is in 2009 (ook toen na uitdrukkelijke pleidooien van onder meer de NVM) tijdelijk verhoogd van 265.000 naar 350.000 euro. Deze crisismaatregel is vorig jaar verlengd, mede op basis van NVM-gegevens die wezen op het succes van de maatregel, tot 2012. Het is zowel op basis van de Woonvisie als de Rijksbegroting 2012 nog niet duidelijk wat daarna gebeurt: terug naar oorspronkelijke hoogte, deels terug, of verlenging van de verhoogde grens. De NVM zet in op het laatste, in ieder geval zolang de woningmarkt nog niet hersteld is van de crisis en te kampen heeft met een relatief laag consumentenvertrouwen. Echter, in het licht van bijvoorbeeld andere maatregelen (verlaging overdrachtsbelasting), tegenstand vanuit hypothecaire financiers en politiek-maatschappelijke tendensen, wordt dit een lastige discussie. De besluitvorming komt aan op de verhouding tussen de ministeries van Financien en Binnenlandse Zaken, alsmede de standpuntbepaling in de Tweede Kamer. De NVM zal zich hier laten horen.

Leegstand Kantoren

In 2012 ontvangt de Tweede Kamer de resultaten van het actieprogramma Leegstand Kantoren en laat het kabinet weten welke acties door de markt en de overheid zullen worden ondernomen om de leegstand aan te pakken, zo is vermeld in de begroting van het ministerie van Infrastructuur en Milieu, dat verantwoordelijk is voor het beleid omtrent de kantorenmarkt.

De aanpak van de leegstand van kantoren is in 2011 vormgegeven. In 2012 wordt de rijksbetrokkenheid bij het programma afgebouwd omdat vervolgacties plaatsvinden op regionaal/lokaal niveau ofwel besloten liggen in de herziening van het omgevingsrecht.

NVM eens met AFM-voorstel openheid

Los van de Rijksbegroting liet Tom Meershoek, hoofd toezicht financiële verslaggeving bij de Autoriteit Financiële Markten (AFM), in een interview met Het Financiële Dagblad (editie maandag 19 september) optekenen, dat de de AFM meer openheid wil over gegevens die de waardering van vastgoed beïnvloeden. Te denken valt aan 'huurvrije periodes'. Deze periodes worden nu niet gemeld, maar deze zijn wel direct van invloed op de waardering van het vastgoed. NVM Business is met de AFM van mening dat helderheid geboden is in deze situaties, in lijn met het bredere streven naar transparantie en integriteit in de vastgoedsector. Dit punt zal ook met het oog op de begrotingsbehanding infrastructuur en milieu worden ingebracht.

Convenant bedrijventerreinen

De convenantspartijen maken in 2012 de tussenbalans op over de voortgang van de uitvoering van de provinciale herstructureringsprogramma’s. Vervolgens vindt een evaluatie plaats van de aanpak en voortgang van de inhaalslag herstructering waarmee de rijksactiviteiten in het kader van het convenant bedrijventerreinen worden afgerond.

Parlementaire behandeling Miljoenennota/Rijksbegroting

Tot zover een eerste inventarisatie van de allerbelangrijkste punten. De komende weken worden de begrotingsstukken nader bestudeerd en waar nodig meer in detail becommentarieerd. De parlementaire behandeling van de begrotingen van de verschillende ministeries volgen in de periode oktober-december. In dat kader zal de NVM zich tot ministeries en Tweede Kamerfracties wenden met haar zienswijzen.

Allereerst vinden de Algemene Politieke Beschouwingen plaats, op woensdag 21 en donderdag 22 september. De Tweede Kamer neemt hier primair het algemene kabinetsbeleid onder de loep.

Het onderdeel Wonen van de begrotingsbehandeling van Binnenlandse Zaken staat vooralsnog gepland in week 46. Echter, begin oktober zal de Woonvisie al worden behandeld. In dat verband kunt u van de NVM de nodige lobbyinzet verwachten. Houdt daarvoor de media, de website en het NVM-portaal in de gaten.

Over de begroting van het ministerie van Infrastructuur en Milieu zal de Kamer in week 47 debatteren.

In week 49 komt het onderdeel onderdeel Landbouw en Natuur van de begroting van het ministerie van Economische Zaken,Landbouw en Innovatie aan de orde in het parlement.

Fusie KEI, Nicis, Nirov en SEV in beeld bij Miljoenennota (bron: SEV)

De voorgenomen fusie van KEI, Nicis, Nirov en SEV is bij de rijksoverheid niet onopgemerkt gebleven. In de Miljoenennota 2012 (Memorie van Toelichting bij begroting BZK 2012) wordt een budget gereserveerd voor de activiteiten van de nieuwe organisatie.

De Memorie van Toelichting geeft een goede schets van de meerwaarde van de nieuwe organisatie: "De gezamenlijke programmering zal leiden tot meer synergie in activiteiten en meer oog voor dwarsverbanden tussen beleidssectoren. Uitvoeren van onderzoek is noodzakelijk voor het onderbouwen van beleid, het verrichten van strategische verkenningen en het bieden van instrumenten aan andere partijen om hun rol en verantwoordelijkheden waar te maken."

De organisatorische voorbereidingen voor de fusie zijn in volle gang.